A43 Verkeerstoren

      Geen reacties op A43 Verkeerstoren

Een restje Koude Oorlog in een VINEX-wijk

Na de oorlog zette men alles op alles om Ypenburg in oude glorie te herstellen. Met de feestelijke heropening in mei 1947 brak een nieuwe civiele periode aan. En feestelijk bleef het, want naast de activiteiten van ondernemer Frits Diepen werden er regelmatig grootse vliegfeesten en wedstrijden georganiseerd. De Internationale Luchtvaart Show Ypenburg (ILSY) was in Nederland een begrip. De lobby van Frits Diepen voor uitbreiding van Ypenburg mislukte toen de regering rond 1950 het besluit nam om geen tweede nationale luchthaven aan te leggen. Daardoor mocht Ypenburg niet uitbreiden en kon Rotterdam wel Zestienhoven aanleggen. In 1952 kreeg Frits Diepen toestemming om een lange landingsbaan aan te leggen. Dit plan heeft Frits Diepen zelf niet kunnen uitvoeren omdat door de Koude Oorlog de NAVO extra luchtmachtbases nodig had. Ypenburg werd een militaire vliegbasis. Frits Diepen kon in een enclave zijn bedrijf Avio Diepen voortzetten. De landingsbaan werd zo’n 3,5 kilometer, geschikt voor de zwaarste vliegtuigen.

Bron: Een halve eeuw militaire luchtvaart (1963)
Verkeerstoren 1959 Foto NIMH

Bij zo’n basis hoorde natuurlijk een verkeerstoren en in 1956 werd deze toren gebouwd. De architect, ir. A.J. Prins van de Genie, was niet in één keer klaar, want de gemeentearchitect van Nootdorp, (ir. van Essen), vond het nodig dat het ontwerp ingrijpend werd aangepast. Het resultaat kunt u nog steeds bekijken. De toren is 7 meter in doorsnee en ongeveer 20 meter hoog. Hij is zeskantig en bestaat uit een betonnen skelet met daartussenin rode baksteen. Daar bovenop zeskantige afgeplatte koepel, een glasconstructie. Aan de veldzijde beschikken de twee etages over grote raamoppervlakken en aan de achterkant is het hele trappenhuis voorzien van een glazen wand. Met dat glas past het ontwerp goed bij het luchthavengebouw van Ypenburg uit 1936 en (door Brinkman en van der Vlugt) de stijl van “het Nieuwe Bouwen” uitstraalt. Naast de toren staat een klein gebouwtje voor de noodstroomvoorziening. Omdat de toren ’s winters te vochtig en ’s zomers te heet werd, is de toren in 1978 van buiten bekleed met metalen golfplaten met de ribben verticaal. Ook kwam er een airco-installatie. Tot de sluiting van de basis in 1992 heeft de toren geen ingrijpende veranderingen ondergaan.

Reforrger oefening_Fotosectie Ypb_SHY
USA C310 stijgt op met verkeerstoren in achtergrond

Bij de eerste plannen voor de inrichting van de VINEX-locatie Ypenburg, kreeg de toren een nieuwe kans. Frits Palmboom die de contouren van de nieuwe wijk ontwierp, nam daarin verwijzingen op naar het vliegveldverleden. Zo werd er zo’n 50 meter naast de oude landingsbaan een brede sloot geprojecteerd, zo lang en zo strak, dat het lijnenspel een duidelijke verwijzing is naar de oude landingsbaan. De wijk is dus om de toren heen ontworpen. Verder had hij plannen om oude details als windvanen en baanverlichting op te nemen in de wijk. Maar ja, dat was toen, en met de tijd krimpt het budget….. Het projectbureau Ypenburg, eigenaar van de toren toen, zat er een beetje mee in de maag. Verder was het te druk met de nieuwbouw om ook nog aandacht te besteden aan een restauratie of een herbestemming. Ook de gemeente Pijnacker-Nootdorp, op wiens grond de toren staat, is altijd wel van goede wil geweest, maar wil geen middelen vrijmaken voor een concrete herbestemming of restauratie. Slopen dan maar? Een aantal verontruste mensen heeft dit willen voorkomen en heeft de toren daarom in 2003 gekraakt. Ze hebben er een vrijplaats voor kunstenaars van gemaakt en organiseerde er alternatieve evenementen. Na enkele jaren vond het projectbureau het welletjes en sommeerde de kunstenaars de toren te verlaten. Eind 2009 is de toren overgegaan naar BOEi bv die de opdracht meekreeg een nieuwe bestemming te vinden voor de toren en deze ook te restaureren.

September 2014
De verkeerstoren staat er weer stralend bij. Alleen heeft hij geen functie meer om het vliegverkeer boven Ypenburg te regelen. Slechts wandelaars, fietsers, een enkele auto of tram passeren de toren. Een mooie plek voor kleinschalige horeca. In 2011 heeft een horecaondernemer al een poging gewaagd. De toren was toen nog niet gerestaureerd. Die ondernemer wilde meer effectieve ruimte. Hij had een plan gemaakt om het bijgebouw (garage en motoraggregaatruimte) te verbouwen tot 2-laags open horecaruimten met verbinding tot de toren. De gemeenteraad van Pijnacker-Nootdorp heeft in 2011 ingestemd met uitbreiding van 50 vierkante meter horecaruimte.

Kunst in de toren
In afwachting van verdere ontwikkelingen heeft het kunstenaarsduo Harkes/ten Wolde de toren voor een jaar beschikbaar gekregen voor hun project “De Buren” en de toren omgedoopt tot lampenkap waarop nu vliegtuigen worden geprojecteerd.  In 2013, 2014 en in 2015 heeft Stichting Winterlicht meerdere lichtkunstprojecten laten uitvoeren. Op 13 maart 2015 is het laatste lichtkunstwerk Displace van Joris Strijbos om 20.00 uur geopend en was elke avond tot 10 mei 2015 te zien.

Horeca in de toren
De verkeerstoren is door BOEi BV verkocht aan Solid Build. Op 13 maart 2015 om 20.00 uur  heeft de overdracht plaats gevonden tijdens de onthulling van het Lichtkunstwerk Displace van Joris Strijbos. De verkeerstoren is in stijl ingericht en uitgebreid horeca en terras. De horeca onder de verkeerstoren is open van woensdag tot en met zondag van 11.00 t/m 19.00 uur geopend. Zie voor openingstijden en informatie: verkeerstoren of via facebook.

Verkeerstoren_3117_2014jul
A43 Verkeerstoren na restuaratie in 2014 Foto HVBY
verkeerstoren_3115_jul2014
A43 Verkeerstoren Foto HVBY 2014
IMG_3134recht_kl
A43 Verkeerstoren Foto HVBY 2014

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *